OKUQALA KWEZIBONAKALISO ZABAVANGELI ABANE

Origins Symbols Four Evangelists







Zama Ithuluzi Lethu Lokuqeda Izinkinga

OKUQALA KWEZIBONAKALISO ZABAVANGELI ABANE

Izimpawu zabavangeli abane

Abavangeli abane, uMathewu, uMarko, uLuka noJohane, bamelwe emasikweni obuKristu ngezimpawu zabo. Lezi zimpawu yizinto eziphilayo. Ngakho-ke indoda / ingelosi ibhekise kuvangeli, ngokusho kukaMathewu, ibhubesi kuMark, inkabi / inkunzi / inkunzi kuLuka, futhi ekugcineni ukhozi kuJohane.

Lezi zimpawu zisetshenziswe kusukela ekuqaleni kobuKristu. Umsuka wokusetshenziswa kwalezi zimpawu ungatholakala kwiTestamente Elidala, ikakhulukazi emibonweni etholwe ngabaprofethi.

UMarko Mark uLuka nezimpawu zikaJohn.

Izimpawu zabavangeli zisuselwa emibhalweni evela kwiTestamente Elidala. Izilwane ezine zivela emibonweni eminingi yabaprofethi.

Incazelo yezimpawu ezine zabavangeli

Umvangeli uMathewu

Ivangeli lokuqala, lelo lombhali uMathewu, liqala ngohlu lozalo, isihlahla somndeni kaJesu Kristu. Ngenxa yalesi siqalo somuntu, uMathewu wathola uphawu lomuntu.

Umvangeli uMarcus

Ivangeli lesibili eBhayibhelini labhalwa nguMark. Kusukela ekuqaleni kwevangeli lakhe uMark ubhala ngoJohane uMbhapathizi nokuhlala kwakhe ehlane futhi ngoba futhi ukhuluma nokuthi uJesu wahlala ehlane uMark wanikezwa ibhubesi njengophawu. Ngesikhathi sikaJesu kwakukhona amabhubesi ehlane.

Umvangeli uLukas

ULuka wanikezwa inkabi njengophawu ngoba ukhuluma ngoZakariya owathi ekuqaleni kwevangeli lesithathu wenza umhlatshelo ethempelini eJerusalema.

Umvangeli uJohane

Ivangeli lesine nelokugcina likhonjiswa ngokhozi noma ukhozi. Lokhu kuhlobene nokubaleka okuphezulu kwefilosofi okwenziwa ngumvangeli ukudlulisa umyalezo wakhe. Uma ukude (uJohane ubhala kamuva kunabanye abavangeli), uchaza impilo nomlayezo kaJesu Kristu ngeso elibukhali.

Izilwane ezine noDaniel

UDaniel wayehlala eBabele ngesikhathi sokudingiswa. UDaniel wathola imibono eminingi. Izilwane ezine zitholakala kwesinye sazo. Lezi zilwane ezine azihambelani kahle nezimpawu ezine ezisetshenziselwa abavangeli kamuva.

UDaniel waphakamisa wathi: Ngabona umbono ebusuku ngabona, imimoya yomine yezulu yaphazamisa ulwandle olukhulu, kwavuka izilo ezine ezinkulu olwandle, esinye sihlukile kwesinye. Esokuqala sasibukeka njenge- ingonyama, futhi lalinamaphiko okhozi. [..] Bheka, esinye isilwane, esesibili, sasifana no ibhere; lalime ngakolunye uhlangothi, izimbambo ezintathu zazisemlonyeni walo phakathi kwamazinyo, bakhuluma naye kanjena: sukuma, udle inyama eningi.

Ngasengibona, ngasengibona esinye isilwane, esinjengesinye i-panther; lalinamaphiko amane ezinyoni emhlane nasemakhanda amane. Futhi wanikwa ukubusa. Ngabe sengibona ekubukweni kwasebusuku futhi bheka, a isilwane sesine , kuyesabeka, kuyesabisa futhi kunamandla; yayinamazinyo amakhulu ensimbi: yayidla futhi igaya phansi, futhi okusele, kwayinciphisa ngemilenze yayo; futhi lesi silo sehluke kuzo zonke ezedlule, futhi sasinezimpondo eziyishumi (Daniyeli 7: 2-8).

Izimpawu ezine ezikuHezekeli

Umprofethi uHezekeli waphila ngekhulu lesithupha BC . Wadlulisela umyalezo wakhe kwabadingiswa eBhabhele. Umlayezo wakhe uthatha isimo sezenzo ezimangazayo, amagama onkulunkulu, nemibono. Kunezilwane ezine embonweni wobizo kaHezekeli.

Ngabona futhi bheka, kwavela isivunguvungu sivela enyakatho, ifu elinzima elinomlilo ocwebezelayo futhi lizungezwe ukukhanya. ngaphakathi, phakathi komlilo, bekubukeka njengensimbi ecwebezelayo. Futhi phakathi kwawo kwakukhona okwakubonakala njengezidalwa ezine, futhi lokhu kwakuyimbonakalo yazo: zazinesimo somuntu, ngasinye sasinobuso obune, futhi ngalinye lamaphiko amane. […] Ngokuqondene nobuso babo, lezo zozine kwesokudla zazibukeka njengalezo ze- indoda naleyo ka a ibhubesi; nazo zozine ngakwesobunxele ezika-a inkomo; bobane futhi babenobuso be ukhozi (UHezekeli 1: 4-6 & 10).

Kunokuqagela okuningi mayelana nencazelo yezilwane ezine ezivela embonweni wokubiza kaHezekeli. Kubuciko basendulo baseMpumalanga obunamathonya avela eGibhithe naseMesopotamiya, phakathi kokunye, izithombe zezidalwa ezinamaphiko amane ezinobuso besilwane esisodwa noma ngaphezulu ziyaziwa. Laba yilabo okuthiwa 'abathwali basezulwini', izidalwa ezithwala izulu (iDijkstra, 1986).

Inkunzi imele umhlaba, ibhubesi, umlilo, ukhozi, isibhakabhaka, nomuntu amanzi. Yizinkanyezi zamaphoyinti amane okhadinali wenkunzi, ibhubesi, i-Aquarius, kanti eyesine, ukhozi (Ameisenowa, 1949). Izahluko ezimbalwa ngokuqhubekayo kuHezekeli, sibala kabusha izilwane ezine.

Ngokuqondene namasondo, abizwa ngokuthi amaSwirls. Ngasinye sasinobuso obune. Esokuqala kwaba ngesokuthi a ikherubi, kanti eyesibili kwakungukuthi a ndoda, okwesithathu kwakungubuso buka a ingonyama, eyesine kwakungukuthi i ukhozi (Hezekeli 10:13)

Izimpawu ezine kusAmbulo

Umphostoli uJohane uthola imibono eminingana ePhatmose. Kokunye kwalobobuso, ubona isihlalo sobukhosi saphezulu kakhulu, isihlalo sobukhosi sikaNkulunkulu. Ubona izilwane ezine zizungeze isihlalo sobukhosi.

Phakathi kwesihlalo sobukhosi nxazonke kwesihlalo sobukhosi kukhona izidalwa ezine, zigcwele amehlo ngaphambili nangasemuva. Isilo sokuqala sasifana no ingonyama, lesidalwa sesibili sasifana le izinkomo, nesidalwa sesithathu sasikhona njengendoda , nesilo sesine sasifana nokundiza ukhozi. Futhi izidalwa ezine zazinamaphiko ayisithupha ngayinye phambi kwazo futhi zazigcwele amehlo nxazonke nangaphakathi, futhi zaziphumula imini nobusuku (Isambulo 4: 6b-8a).

Kunezilwane ezine ezizungeze isihlalo sobukhosi. Lezi zilwane ezine yingonyama, inkabi, ubuso bomuntu, nokhozi. Zonke ziyizimpawu ezine ze-Zodiac. Bakha inombolo yendawo yonke. Kulezi zilwane ezine, ungazibona lezi zilwane ezine kumbono kaHezekeli.

Izimpawu ezine ebuJudeni

Kunesisho esivela kurabi Berekhja nakunogwaja uBun othi: okunamandla kakhulu phakathi kwezinyoni ukhozi, okunamandla kakhulu phakathi kwezilwane ezithambile yinkunzi, enamandla amakhulu ezilwane zasendle ingonyama, futhi okunamandla kakhulu yonke indoda. I-Midrash ithi: ‘umuntu uphakanyisiwe phakathi kwezidalwa, ukhozi phakathi kwezinyoni, inkunzi phakathi kwezilwane eziluthambile, ibhubesi phakathi kwezilwane zasendle; bonke bathole ukubuswa, kepha nokho bangaphansi kwenqola yokunqoba yeNgunaphakade (Midrash Shemoth R. 23) (Nieuwenhuis, 2004).

Incazelo yokuqala yamaKristu

Lezi zilwane zithathe incazelo ehlukile esikweni lakamuva lobuKristu. Sebephenduke izimpawu zabavangeli abane. Le ncazelo siqala ukuyithola ku-Irenaeus van Lyon (cishe ngonyaka we-150 AD), yize yayisimo esithe ukwehluka kancane kunesiko lezenkolo lakamuva (uMathewu - ingelosi, uMarko - ukhozi, uLuka - inkabi noJohn - ibhubesi).

Kamuva, u-Augustine waseHippo uphinde achaze izimpawu ezine zabavangeli abane, kodwa ngendlela ehluke kancane (uMathewu - ibhubesi, uMarku - ingelosi, uLuka - inkabi, noJohn - ukhozi). KwaPseudo-Athanasius naseSaint Jerome, sithola ukusatshalaliswa kwezimpawu phakathi kwabavangeli njengoba bagcina baziwa ngesiko lobuKrestu (uMathewu - indoda / ingelosi, uMarko - ibhubesi, uLuka - inkabi noJohane - ukhozi).

Okuqukethwe